Uitvinder van de buisrailwagen

Onderwerpen in dit artikel

Deel 1: Arie van den Berg

Van rijinstructeur tot slateler

Arie begon zijn werkende leven als rijinstructeur. Dat was helemaal niet de bedoeling, maar dit liep bij toeval zo door een goede kennis met een rijschool die handjes tekort kwam. Hij was net 18 en zat nog op de tuinbouwschool; een vrij logische keuze in die tijd, omdat zijn vader tuinder was. Dus ging je als oudste zoon hetzelfde doen (Arie komt uit een gezin met 7 kinderen). In de tussentijd kocht hij in de buurt van zijn vaders tuin een eigen tuintje van 4000 meter. Onder platglas teelde hij sla, andijvie en bloemkool. Intussen werd Arie opgeroepen voor militaire dienst, maar daar werd hij vanwege zijn lengte (2 meter op de kop af) voor afgekeurd. Er was namelijk geen passende kleding voor de boomlange Arie, dus liep hij gewoon in burger. Uiteindelijk heeft hij maar 36 dagen gediend.

Produceren zonder tekeningen

Elektronica en Mechanica hadden van jongs af aan zijn interesse. Als hij iets elektronisch zag, vroeg hij zich af hoe hij het nóg makkelijker kon maken. Dat was ook het geval met de tomatensorteermachine. Samen met zijn zwager maakte hij van oude wasmachinemotoren opvoerbanden, want hé, het mocht niet teveel kosten. 

Eenvoud en simpel, twee woorden die slaan op Arie. Hij is van mening dat wanneer je iets fabriceert dat logisch is, niet té ingewikkeld en gemaakt met de juiste kwaliteit materialen, je al snel goud in handen hebt.

Klantspecifieke vragen van telers

Arie kreeg regelmatig een klantspecifieke vraag van collega tuinders. Hij wilde hen maar al te graag helpen om een oplossing te vinden voor hun problemen. Op een gegeven moment werd de vraag naar zijn oplossingen echter zo groot, dat hij in 1987 op advies van zijn boekhouder besloot om er een BV van te maken. Zo ontstond BeMa (Berg Machines). Tot 1995 was hij naast eigenaar van BeMa ook nog steeds slateler. Een dubbele baan dus. Arie heeft nog steeds een kas in zijn bezit, maar die verhuurt hij aan buurman Rijk Zwaan. In 1997 werd de fabriek gebouwd, die nog steeds op de huidige locatie staat. In 2004 werd er nog 3000 meter bijgebouwd, omdat Berg uit haar jasje groeide.

Arie over BeMa: ‘Het werd uiteindelijk echt een uit de hand gelopen hobby, maar wel één waar ik heel blij van werd.’

Bij Arie is het glas altijd halfvol. Ook al zat het weleens tegen, want uiteraard werd niet iedere machine die van zijn hand kwam een bestseller, hij had áltijd het vertrouwen dat het weer goed kwam.

Achter iedere succesvolle man staat een sterke vrouw

De rol van zijn vrouw Hennie in zijn behaalde successen is een hele belangrijke. Zij stond altijd achter hem en steunde Arie door dik en dun. Bas is benieuwd naar de rol van Hennie in het bedrijf. Arie geeft aan dat Hennie niet dagelijks kwam buurten, maar altijd zijn klankbord was. ‘Hennie heeft hele goede mensenkennis, veel beter ontwikkeld dan die van mij. Dat kwam bijvoorbeeld bij het aannemen van personeel goed van pas. Daar heeft ze altijd een belangrijke rol in gespeeld’, zegt een trotse Arie. Ze zijn inmiddels 56 jaar gelukkig getrouwd. 

De grondlegger van de buisrailwagen

Jaap Zegwaard ontwikkelde eind jaren zestig de buisrail. Arie zijn rol bleek weggelegd voor een wagen die soepel over die buisrail kon rijden. In 1975 kreeg hij de vraag van twee broers uit De Lier of hij een karretje kon maken die op de buisrail kon rijden. Jaap Zegwaard had al een karretje op zijn buisrail rijden en Arie is er een keer gaan kijken. Hij zag al snel dat het een té complexe constructie was. En dus bedacht Arie dat het helemaal niet zo complex hoefde te zijn en het vele malen eenvoudiger kon. Uiteindelijk bouwde hij een prototype van een elektronische buisrailwagen. Na het prototype werd er nog wat aan gesleuteld en niet lang daarna was daar de BRW150. Een simpele elektronische buisrailwagen die tot op de dag van vandaag nog steeds geproduceerd wordt. Wat een uitvinding!  

Uitgaan van je eigen kracht

Zoals het vaker gaat met goedlopende producten, kreeg de buisrailwagen van Arie op een gegeven moment te maken met concurrentie. Voor Arie was dit echter nooit een bedreiging. Hij hield het wel in de gaten, maar hij had er nooit last van. 

Arie: ‘Zolang je iets maakt dat je nooit meer terugziet, verkoopt het zichzelf.’

Er waren concurrenten die printplaatjes voor de buisrailwagens bij hem kochten. Die maakten ze bij Berg namelijk zelf en waren kwalitatief heel goed. Dat zegt genoeg. Arie is van mening dat je vooral moet kijken naar wat je zelf doet en je goed moet blijven luisteren naar vragen vanuit de markt om je producten op de juiste manier door te ontwikkelen. ‘Ga uit van je eigen kracht’ is zeker op Arie van toepassing.

De cultuur van Berg

Arie en Hennie zagen het personeel als hun kinderen. Ze zorgden enorm goed voor ze. Ze ondernamen van alles met ze en er viel altijd wel wat te vieren. Bijvoorbeeld, na de opening van de nieuwe fabriek, werd er een feestweekend georganiseerd. ‘Met heel de familie en personeel gingen we met een charter vliegtuig naar Parijs en deden we een lichttour, gingen we naar het Lido en de Eiffeltoren. Een onvergetelijk weekend en als klap op de vuurpijl stond er voor alle medewerkers een gloednieuwe fiets klaar. Naast het feit dat dit veel plezier met zich meebracht, versterkte dit ook de saamhorigheid tussen het personeel. Een belangrijk aspect voor een bedrijf. Bas geeft aan dat die saamhorigheid en nauwe betrokkenheid tussen collega’s hem meteen opviel toen hij voor Berg ging werken.

Bas: ‘We doen het met elkaar, is tot op de dag van vandaag in de cultuur van Berg gebakken en dat vind ik geweldig.’

Ook uniek in deze tijd is het feit dat er allemaal jonge medewerkers worden aangetrokken, die onder de hoede van de ‘ouwe garde’ opgeleid worden en ook nog eens blijven hangen. ‘Ik kan je vertellen, dat is bij heel veel andere bedrijven tegenwoordig niet het geval. Dat heeft wel echt met de cultuur van Berg te maken en hoe we met elkaar omgaan.’ Daar kunnen Hennie en jij trots op zijn, Arie’, aldus Bas.

Hou het simpel

Volgens Arie is het belangrijkste dat machines heel blijven en een lange levensduur hebben. Een goed voorbeeld zijn de BRW150 buisrailwagens uit 1975, want die rijden nog en worden ook nog steeds gefabriceerd. Er wordt weleens een onderdeel zoals een printplaatje vervangen, maar de motoren vertonen geen slijtage. Hoe moeilijker je het maakt, hoe meer er kapot kan gaan. Bas haakt hier op in en geeft aan hoe bijzonder het eigenlijk is. Ondanks de enorme doorontwikkeling van de tuinbouw zijn de buisrail van Zegwaard en de buisrailwagen van Arie al 50 jaar nagenoeg hetzelfde. ‘Ja, de kassen werden hoger, dat wel’, zegt Bas. ‘Ja, en daarom kwamen we met een aantal andere leveranciers en de arbeidsinspectie bij elkaar om te kijken hoe we het veilig konden houden. Ik had een formule bedacht die aangaf hoe hoog je zou kunnen met een buisrailwagen om het veilig en stabiel te houden. En dat bleek een prima formule’, aldus Arie.

Verkoop en focus

Arie nam afscheid van Berg op zijn 66e verjaardag. Dat leek hem een mooi moment. Hij raakte in gesprek met Bas Lagerwerf. Het bedrijf waar hij voor werkte hield zich bezig met automatisering, ook softwarematig. Dat zag Arie als een mooie aanvulling richting de toekomst voor Berg. Aangezien Arie geen opvolgers had, leek deze verkoop hem de beste zet. En dat bleek ook zo te zijn. Sinds zijn vertrek is Arie niet helemaal van het toneel verdwenen. Hij woont nog steeds op hetzelfde terrein als waar Berg Hortimotive gevestigd is en hij komt nog regelmatig buurten. Hij drinkt dan een bakkie met oudgedienden en neemt een kijkje in de fabriek. Arie is tevreden over de doorontwikkeling die hij voor ogen had toen hij vertrok en over de kwaliteit die hij terugziet in de producten.

Arie: ‘Het belangrijkste is dat je dichtbij de tuinder blijft staan.’

‘Als ik bedenk hoeveel vraagstukken van tuinders we destijds wel niet hebben opgelost, dan zijn die bijna niet te tellen. Ik heb heel vaak met tuinders aan tafel gezeten en al pratende schetste ik dan hun wensen.’ Bas geeft aan dat dat inderdaad het allerbelangrijkste is en dat zijn focus hier ook op ligt. 

Tijdreizen naar jonge jaren

Bas is benieuwd dat als Arie kon tijdreizen, naar welke jaren hij dan terug zou willen. Arie geeft aan dat hij zou terugreizen naar zijn jonge jaren. ‘Elektronica was toch wel een hele grote hobby. Op een gegeven moment zat ik zelfs PLC’s te programmeren, maar soms liep ik klem omdat ik de Engelse taal niet machtig was. Daar had ik me misschien meer in kunnen ontwikkelen. Maar als ik terugkijk, ben ik dus wel blij met mijn ontwikkeling in Mechatronica en Elektronica. Hierdoor had ik het inzicht om de juiste beslissingen te kunnen nemen.’ Berg Hortimotive zal altijd zijn kind blijven, hij heeft er tenslotte al zijn ziel en zaligheid in gestopt. Maar Arie is ook bewust bezig met gezond blijven. Dat doet hij door continu in beweging te zijn. Dat lukt goed door het werken in de tuin en door up-to-date te blijven over actualiteiten in de tuinbouw. En natuurlijk door regelmatig bij Berg te buurten.

Deel 2: Bas Brinkman

Ruimte om te kiezen

Arie vraagt Bas of het vanzelfsprekend was dat hij als Brinkman zijnde het bedrijf in ging. Bas heeft van zijn ouders altijd alle ruimte gekregen om zelf te kiezen. Zelf wilde hij het al wel vanaf het moment dat hij het zich kan herinneren. ‘Vroeger was het wel zo dat een Brinkman de zaak in ging, maar dat was bij mij dus niet het geval.’ Bas heeft Bedrijfskunde gestudeerd aan de Erasmus universiteit in Rotterdam, maar zegt dat hij het meest leerde op de zaak zelf. Voor zijn 16e mocht hij van zijn ouders niet in de zaak werken, iets dat hij destijds heel vervelend vond, maar later heel goed begreep. Hij had diverse baantjes in de tuin en heeft in de paprika’s, gerbera’s en in de potplanten gewerkt. Vooral in de paprika’s kreeg hij een goed beeld van hoe het er in de kassen aan toe gaat. Arie: ‘Ik heb het 100-jarig bestaan van Brinkman meegemaakt.’ ‘Oh dat feest, toen was ik helaas nog niet geboren’, zegt Bas lachend. Arie: ‘Ja dat was helemaal super. Mies Bouwman was de host en Brinkman ontving uit handen van Mies het Koninklijk Predicaat. Het was één groot feest met telers, leveranciers en klanten.’

Royal Brinkman zakelijk en privé

Bas is pas 37. Dat klinkt jong voor wat hij doet, maar hij is nu eenmaal opgegroeid binnen een ondernemersgezin. Zijn ‘opleiding’ begon dus al toen hij heel klein was. Hij groeide op met de zaak en kreeg automatisch heel veel mee. Toen hij zijn studie Bedrijfskunde had afgerond en net bij Royal Brinkman begon, was hij ervan overtuigd dat hij als verkoper het beste zijn steentje bij kon dragen. Vervolgens leerde hij dat wanneer je een verkoopteam onder je hoede hebt, het effect van verkoop vele malen groter is, dan wanneer je het alleen doet. En als je de verkopers kan leren om het nóg beter te doen, dan is het effect weer groter. In januari 2023 trad Bas toe tot de directie van de Royal Brinkman Groep. Toen merkte hij al snel dat je dan pas écht invloed hebt op de richting waar het bedrijf naartoe gaat. Bas geeft aan dat je verder natuurlijk nooit precies weet wat er allemaal op je pad komt. Zo had hij vorig jaar ook niet gedacht dat er een kans voorbij kwam bij Berg. Hij wist altijd wel dat het Brinkman zou zijn, maar als het niet meer een familiebedrijf zou zijn geweest, dan had hij het misschien wel niet gedaan. Dat het nog steeds een familiebedrijf is, is voor hem dus wel een grote meerwaarde. Bas behoort inmiddels tot de 5e generatie Brinkman in het bedrijf en is daar heel trots op. 

Bas: ‘Royal Brinkman bestaat 137 jaar en om daar verder aan bij te dragen om weer 100 jaar vooruit te kunnen, dat vind ik geweldig.’

Directieteam van Royal Brinkman (v.l.n.r. Ramon Verdel, Gert-Jan van Peer, Bas Brinkman, Ton van Mil, Jan Schuttrups en Ronald van der Tang)

‘Naast werk is privé minstens zo belangrijk. Mijn vrouw Feline en ik hebben twee geweldige kinderen. Ik wil vooral dat onze kinderen later denken: die vader van ons, dat was toch een fijne vent. En niet dat ze alleen maar denken: onze vader was alleen maar aan het werk’, aldus Bas. 

‘Maar laten we vooropstellen dat gezondheid het állerbelangrijkste is. Zonder gezondheid ben je niks, echt niks. Ik heb het bij m’n eigen vader gezien. Die was volop aan het werk, stond middenin het leven. Dan kan je heel veel ambitie hebben, maar van de ene op de andere dag was op zijn 55e het werk klaar, omdat zijn gezondheid het niet meer toeliet. Dus ja: gezondheid is alles. En daar ben ik me ook heel bewust van.’

Een machtig mooi bedrijf

Royal Brinkman kocht Berg Hortimotive in 2018. De toenmalige directie heeft er nog even gezeten en vervolgens kwam er een nieuwe directeur die er tot medio 2022 bleef. Zoals veel bedrijven in de tuinbouw gebeurde er in 2,5 jaar tijd van alles wat de markt beïnvloedde: Corona, doorontwikkeling obv wet- en regelgeving en een oorlog met alle componentenproblematiek van dien. Kortom, de tijd zat niet mee. Toen de vorige directeur zijn vertrek aankondigde, zette dat Bas tot denken. ‘Ik heb Berg altijd al een machtig mooi bedrijf gevonden. Het is wereldwijd een enorm sterk merk en Royal Brinkman verkoopt al jaren het Berg assortiment. Toen dacht ik: als ik mijn steentje bij kan dragen om Berg verder te helpen, dan ga ik dat doen’, aldus een vastberaden Bas. 

Het combineren van twee drukke banen

Arie: ‘Net als ik vroeger besloot jij om twee drukke banen te combineren. Hoe dacht je dat te gaan doen?’ Bas begrijpt Arie zijn vraag heel goed, omdat het de meest gestelde vraag was toen hij aan het Berg-avontuur begon. In ’s-Gravenzande heeft Bas namelijk al enige jaren Royal Brinkman Techniek onder zich. Deze tak van de Royal Brinkman Groep houdt zich met name bezig met wereldwijde grote high-tech projecten waar, de naam zegt het al, veel techniek bij komt kijken als water- en electra en het gehele projectmanagement daar omheen. Arie: ‘Ja, dat lijkt me dan soms moeilijk, want dan weet je toch niet 100% wat er eigenlijk per bedrijf gebeurt? Ik liep iedere dag door de fabriek en als ik dan iemand zag lassen dan zei ik: joh waarom staat dat pijpie scheef? Dat moet recht staan. Zulk soort dingen zie je dan gewoon. Maar als een bedrijf groeit, dan wordt het natuurlijk steeds moeilijker om zelf die controle te houden.’ Bas vertelt Arie dat dat hem nou precies is en legt uit dat zijn rol bij Berg anders is ingestoken dan die van Arie destijds. Bas zijn rol is bedrijfskundig en het is nu eenmaal geen optie om het 100 % te doen, omdat hij ook die andere baan heeft. ‘Mijn rol is dus bedrijfskundig ingestoken, maar ik zie wel wat een klant nodig heeft. Dus ik verdeel de taken binnen Berg. We hebben een Management Team dat zich dagelijks bekommert om hun afdelingen en we komen regelmatig bijeen om de actualiteiten door te nemen. Op die manier weet iedereen van elkaar wat we aan het doen zijn’, legt Bas aan Arie uit.

De tuinbouw: altijd in beweging

Als Arie Bas vraagt wat hij nou zo leuk vindt aan de tuinbouw, krijgt Bas een glimlach op zijn gezicht. Hij vindt wat kwekers doen heel gaaf. Om hen daar verder mee te helpen geeft hem super veel voldoening. Want in die kas gebeurt zóveel: techniek, chemie, biologie, meststoffen, water, het plantje dat groeit, het product dat daar dan weer vanaf komt. Om daar als bedrijf je steentje aan bij te dragen vindt Bas super! Het feit dat de tuinbouw altijd in beweging is, past Bas ook goed. Of het nou op het gebied van techniek of automatisering is, in Nederland of aan de andere kant van de wereld, er ontstaan altijd weer nieuwe uitdagingen waar een oplossing voor gezocht moet worden. 

Bas: ‘Dus, net als jij Arie, heb ik een oplossingsgerichte instelling richting telers en hun bedrijfsprocessen.’

Bas houdt van reizen en heeft dit met name aan het begin van zijn carrière heel regelmatig gedaan. Hij kwam veel in Noord-Amerika. ‘Maar dan wel reizen met een doel hè’, zegt Bas. ‘Dat betekent in mijn geval kwekers bezoeken om een oplossing voor hun vraag te bieden, zodat ze hun bedrijfsvoering naar een nóg hoger niveau kunnen tillen.’ Arie: ‘Daarin verschillen we dan Bas, want ik heb nooit over de wereld gereisd.’ Op de vraag van Bas of Arie daar achteraf spijt van heeft, zegt Arie: ‘Nee joh dat was niet nodig, ze kwamen vanzelf naar mij toe. We hadden één meisje op kantoor, die deed de boekhouding en telefoon. Als er dan eens iemand kwam die Engels sprak, dan vertaalde zij het voor mij. Want ja, ik had nooit Engels op school gehad.’

De voordelen van moeder Royal Brinkman

Toen Berg werd gekocht door Royal Brinkman had dit voordelen. Kijkend vanuit het distributienetwerk van Royal Brinkman namen de verkoopmogelijkheden enorm toe. 

Bas: ‘Voor Berg is het een voordeel dat Royal Brinkman over de hele wereld verspreid vestigingen heeft en er dus altijd service om de hoek aanwezig is. Dat is niet iets dat veel andere leveranciers kunnen zeggen.’

Als je kijkt naar de kracht van ‘samen’ dan betekent dat voor Royal Brinkman dat je met Berg samen de fabrikant van de producten bent. Je hebt dus eigenlijk een stuk van de keten ertussenuit gehaald. Bijvangst is dat je vanuit een shared service gedachte kunt werken en dat je kunt besparen op personeel. Dit doen ze inmiddels succesvol met diverse afdelingen: van Finance tot Marketing en van HR tot Inkoop. 

Blij worden van wat je doet

Arie stelt Bas de volgende vraag: ‘Stel je kunt terug in de tijd, wie zou je dan graag een paar uur willen spreken?’ Bas: ‘Ik zou zeggen: Henry Ford, de autofabrikant. Dat vond ik een interessante man. Die zei gewoon: je kunt uit alle kleuren kiezen, als het maar zwart is. Die heeft vanuit het niets een heel nieuw automerk uit de grond gestampt, dat vind ik heel gaaf. Maar ik zou hem niet per se een dag willen zijn ofzo, dat vind ik dan weer onzin. Ik ben eigenlijk heel blij met wat ik doe. Hoe mooi is dat’, zegt Bas lachend.

Vragen staat vrij

‘Bas, weet dat je me altijd om advies kunt vragen hè. Of het nou over automatiseren gaat of over een nieuw type buisrailwagen, je bent altijd welkom’, zegt Arie hem. Bas geeft aan dat hij dat zeker zal doen, omdat hij weet over hoeveel kennis Arie beschikt. ‘Gaan we nog tuinen of doen we eerst de fotoboeken’, vraagt Arie. Op de tafel liggen een aantal fotoboeken van Berg, die Arie graag aan Bas wil laten zien. Alles netjes bijgehouden en ingeplakt door zijn vrouw Hennie. ‘Eerst graag tuinen en daarna de fotoboeken samen doornemen. Ben reuze benieuwd naar alle verhalen!’

Stuur je foto op voor zondag 7 januari 2024